Najczęstsze choroby oczu u dorosłych

Jedną z najdelikatniejszych części naszego ciała są oczy. To dzięki nim odbieramy nawet 80% informacji, które docierają do naszego mózgu. Nie powinniśmy więc bagatelizować jakichkolwiek problemów ze wzrokiem. Wielu z nas łudzi się, że dobrze widzi. Tymczasem niemal połowa Polaków ma wady wzroku. Duża część społeczeństwa cierpi też na różne choroby, które dotykają nasz wzrok. Nawet 25%, wg danych WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), mieszkańców całego globu ma niezoperowaną zaćmę, 4% cierpi na zwyrodnienie plamki żółtej, a 2% na jaskrę. Wraz z wiekiem stajemy się bardziej podatni na choroby oczu.

Na jakie choroby oczu bardziej podatni są dorośli? Pod jakim kątem warto przebadać wzrok?

Jaskra

Jaskra jest to choroba oczu, w której następstwie uszkadzany zostaje nerw wzrokowy. Konsekwentnie pogarsza nam się wzrok, a nawet możemy go utracić. Jaskra to podstępna choroba – rozwija się powoli i jej początkowe objawy są niemal niezauważalne. Jeśli jednak zaobserwujemy u siebie takie objawy jak efekt halo wokół źródeł światła, pogorszenie widzenia, zaczerwienienie, ból oczu czy wyraźne zawężenie pole widzenia to może oznaczać, że mamy jaskrę. Najczęściej za przyczynę powstawania jaskry podaje się wysokie ciśnienie w gałce ocznej. Okazuje się, że pojawienie się w oku jaskry może być spowodowane również:

• cukrzycą,
• miażdżycą i hiperlipidemią,
• krótkowzrocznością,
• obciążeniem genetycznym,
• stresem,
• migreną,
• wysokim ciśnieniem tętniczym.

Warto przynajmniej raz w roku wybrać się do lekarza na konsultacje. Tym bardziej, że wraz z wiekiem ryzyko występowania tej choroby wzrasta. Niezwłocznie udajmy się do specjalisty, jeśli zaobserwujemy wyżej wymienione objawy. Jaskry wprawdzie nie da się wyleczyć (poza jaskrą pierwotnie zamkniętego kąta), ale można złagodzić jej efekty,

Zaćma

Zaćma nazywana jest też kataraktą. Rozwija się na skutek zaburzeń przemiany materii soczewki, co prowadzi do utraty jej przejrzystości i w rezultacie – nawet do całkowitej utraty wzroku.

Objawem katarakty jest zaburzenie widzenia. Obraz staje się mętny i niewyraźny, konsekwencją tej choroby może być też całkowita utrata wzroku. Można też zaobserwować zmianę koloru źrenicy, która staje się szarobiała. Chociaż zdarzają się przypadki katarakty wrodzonej, to jednak najczęściej występującym typem, jest zaćma starcza, która dotyka przeważnie osoby po 50. roku życia.

Zaćmę da się leczyć farmakologicznie, często podejmowana jest także decyzja leczenia operacyjnego. Po 50. roku życia warto profilaktycznie przebadać wzrok pod kątem zaćmy.

Zwyrodnienie plamki żółtej

Ta choroba oczu wynika z postępującego zwyrodnienia centralnej części siatkówki oka (plamki żółtej). Następstwami uszkodzenia siatkówki jest pogorszenie, a nawet całkowita utrata wzroku. Najbardziej typowymi objawami tej choroby jest widzenie prostych linii jako linii falistych lub zniekształconych. Podobnie jak przy zaćmie starczej, ryzyko pojawienia się zwyrodnienia plamki żółtej (AMD, ang. Age-related Macular Degeneration) wzrasta po przekroczeniu 50. roku życia. Nie są w pełni znane przyczyny AMD. Najczęściej wskazuje się na predyspozycje rodzinne, co oznacza, że zwyrodnienie plamki żółtej wynika z obciążenia genetycznego.  Co ciekawe, osoby palące, cierpiące na nadciśnienie tętnicze, po zawale serca czy udarze są bardziej podatne na tę chorobę oczu.

Na razie nie udało się wypracować skutecznej metody leczenia zwyrodnienia plamki żółtej. Sensowne wydaje się ograniczenie lub rzucenie palenia i zredukowania stresu, który może być przyczyną zawału serca. Zaleca się także wykonywanie regularnych badań wzroku już po 40. roku życia.

Odwarstwienie siatkówki

W konsekwencji tego schorzenia warstwa nerwowo-czuciowa siatkówki oddziela się od warstwy barwnikowej. W rezultacie tej choroby może dojść do upośledzenia wzroku, a nawet do całkowitej utraty wzroku.

Podobnie jak jaskra, w początkowej fazie jest bezobjawowa i bezbolesna. Nie lekceważmy najmniejszych objawów, które są typowe dla tej choroby oczu. Oczywistym symptomem dla odwarstwienia siatkówki będzie pojawienie się w polu widzenia błysków oraz kształtów z nasilającą się częstotliwością.

Szczególnie podatni są na nią cukrzycy, osoby krótkowzroczne oraz osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry (AZS). Powinniśmy mieć też na uwadze fakt, że wraz z wiekiem stajemy się bardziej podatni na odwarstwienie siatkówki. Leczenie wymaga przeważnie wykonania zabiegu operacyjnego.

Retinopatia cukrzycowa

Zmiany, jakie zachodzą w oku przy tej chorobie, obejmują uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka i pojawiają się przebiegu cukrzycy. Rozwój retinopatii cukrzycowej jest wprost proporcjonalny do długości cukrzycy oraz jej typu.

Od momentu zdiagnozowania u pacjenta cukrzycy typu 1., po około 15 latach, odnotowuje się zachorowalność na retinopatię na poziomie 98%. Postępowaniu chorobie mogą też sprzyjać ciąża, okres dojrzewania, płciowego czy operacja zaćmy.

Wprawdzie retinopatia często przebiega bezobjawowo i bezboleśnie, może doprowadzić do upośledzenia wzroku, a nawet jego utraty. Objawy, jakie mogą pojawić się przy retinopatii to nieostre widzenie, oko dłużej przystosowuje ostrość w jasnych pomieszczeniach, obrzęk siatkówki.

Chorobę przeważnie leczy się laserowo lub poprzez fotokoagulację siatkówki, która redukuje ryzyko utraty wzroku o 50%.

Prezbiopia – dolegliwość, która nie jest chorobą, ale pojawia się wraz z wiekiem

Wraz z wiekiem nasz wzrok słabnie. Pamiętajmy o tym, że prezbiopia nie zalicza się do chorób oczu. Wynikiem prezbiopii jest utrata elastyczności soczewki, co negatywnie wpływa na mechanizm akomodacji oka i osłabia ostrość widzenia przedmiotów, które znajdują się blisko nas. Dolegliwość ta jest nieunikniona i po 40. roku życia dotknie najpewniej każdego z nas. Warto więc profilaktycznie, przynajmniej raz w roku, zbadać wzrok pod kątem prezbiopii u okulisty lub optometrysty. Najskuteczniejszym i najbezpieczniejszym sposobem wyeliminowania skutków prezbiopii jest zastosowanie szkieł progresywnych, które pozwalają doskonale widzieć na każdą odległość.

Higiena wzroku – istotna dla oczu

Warto też postawić na profilaktykę. W dzisiejszych czasach mocno osadzonych wokół ekranów i sztucznego światła, wzrok poddawany jest szczególnej próbie. Jeśli nie będziemy dbać o wzrok, ten na pewno będzie bardziej podatny na rozwój wad i chorób oczu. Higiena wzroku jest tym bardziej istotna, im jesteśmy starsi. Zadbajmy więc o to, by nasz organizm otrzymywał odpowiednią ilość witamin A, C oraz E, które są silnymi przeciwutleniaczami, spowalniającymi procesy starzenia oraz witamin z grupy B, które wspomagają pracę nerwu wzrokowego. Nie forsujmy wzroku nadmiernym wpatrywaniem się w ekran telewizora, komputera czy smartfona. Nawet jeśli jest to utrudnione z przyczyn zawodowych, starajmy się ćwiczyć wzrok, odrywając się na kilka chwil od patrzenia na bliskie odległości, skupiając wzrok na odległych przedmiotach.

Nie da się ukryć, że wraz z wiekiem przybywa nam dolegliwości. Te, związane ze wzrokiem, dotyczą niemal każdego. Po 40. roku życia regularnie badajmy się pod kątem wad i chorób oczu.Wczesne ich wykrycie zwiększa szansę na to, by się z nimi uporać lub przynajmniej zatrzymać ich efekty.