Najczęstsze choroby i wady wzroku u osób 25+ – jak im przeciwdziałać?

Większość osób rozpoczyna swoją aktywność zawodową pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. I chociaż wady wzroku i choroby oczu nie znają metryki i zdarzają się stosunkowo często, dolegliwości związane z widzeniem są zwykle ignorowane do momentu, gdy zaczną uprzykrzać życie i uniemożliwiać codzienne funkcjonowanie. Do specjalisty umawiamy się więc dopiero wtedy, gdy coś nam dolega. To błąd. Eksperci podkreślają, że wielogodzinna praca przed ekranem monitora potrafi mocno nadwyrężać oczy i przyczyniać się do rozwoju wielu dolegliwości, niezależnie od wieku.

Współczesny tryb życia powoduje, że choroby oczu i wady wzroku mogą pojawić się już w bardzo młodym wieku. Początki mogą być niewinne i niemal niezauważalne, ale bagatelizowanie ich i zaniedbanie może wiązać się z przykrymi konsekwencjami, w tym nawet utratą wzroku.

Najczęstsze choroby wzroku dzisiejszych 30-latków
Wśród chorób, które dotykają osoby przed 30. rokiem życia można wymienić stożek rogówki. Jest to choroba przedniego odcinka oka, która – jeśli nie jest zdiagnozowana odpowiednio wcześnie – może skończyć się koniecznością przeszczepienia rogówki. To postępująca choroba, w której okrągła rogówka oka staje się cienka i zaczyna się wybrzuszać w formie stożka. Gdy światło wpada do oka, stożkowaty kształt odbija je i powoduje zniekształcenie widzenia. Rozpoznanie choroby w początkowym jej etapie jest dość trudne. Do najbardziej typowych objawów zaliczamy m. in. zaczerwienienie lub pieczenie oczu. Są zatem one nieoczywiste i charakterystyczne także dla innych, mniej inwazyjnych chorób. W przypadku tego schorzenia zabiegi na rogówce obejmują implanty oraz korekcję chirurgiczną.

Równie niebezpieczną w skutkach jest jaskra młodzieńcza. To bezobjawowa choroba, która prowadzi do uszkodzenia i zaniku nerwu wzrokowego, a w konsekwencji – do całkowitej jego utraty. W przebiegu jaskry młodzieńczej dochodzi do zmniejszonego odpływu cieczy wodnistej z powodu anomalii przedniego odcinka gałki ocznej. Konsekwencją tego jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, następnie uszkodzenie i zanik nerwów wzrokowych, a w najgorszym scenariuszu – ślepota. Ważnym czynnikiem ryzyka w przypadku jaskry jest krótkowzroczność.

Podwójne widzenie, zaburzenie wzroku oraz zamglony obraz – dolegliwości, które przypisuje się często przemęczeniu lub niewyspaniu, mogą okazać się objawami zaćmy. Choroba ta kojarzona jest zwykle z podeszłym wiekiem, tymczasem coraz więcej młodych choruje na zaćmę. Charakterystyczną zmianą w oku w przypadku tego schorzenia jest biała barwa źrenicy oka. Soczewka ulega zmętnieniu, wskutek czego osłabia się ostrość widzenia. Zaćmę u osób młodych leczy się najpierw farmakologicznie. Ma to na celu spowolnienie rozwoju choroby. Niestety kuracja lekowa zwykle nie jest w stanie całkowicie wyeliminować skutków zaćmy, dlatego w tym przypadku zaleca się zabieg operacyjny. Warto zwracać uwagę na wszelkie dolegliwości związane z pogorszeniem widzenia, ponieważ nieleczona zaćma, podobnie jak jaskra, może skończyć się ślepotą.

Komputer nie bez wpływu na wzrok
Człowiek nie jest przystosowany do wielogodzinnego siedzenia w jednym miejscu i wpatrywania się w ekran komputera. Tymczasem dzisiejsza rzeczywistość to głównie urządzenia elektroniczne i otaczające nas ekrany, emitujące szkodliwe dla zdrowia niebieskie światło.

Do najczęstszych przypadłości, związanych z długotrwałym przebywaniem przed monitorami, należą między innymi syndrom komputerowego widzenia (CVS – computer vision syndrome), charakteryzujący się suchością, pieczeniem, bólem oczu i niekiedy podwójnym widzeniem, oraz zespół suchego oka, który jest wynikiem rzadkiego mrugania i niedostatecznego jego nawilżenia. Powoduje on pieczenie i uczucie piasku pod powiekami. Osoby cierpiące na zespół suchego oka skarżą się także na obniżenie czucia kontrastu, który z kolei może skutkować pogorszeniem widzenia w trakcie prowadzenia pojazdu nocą lub w gorszych warunkach pogodowych. Należy pamiętać, że komputery to także źródło promieniowania niebieskiego, które również może prowadzić do podrażnienia, zaczerwienienia i zmęczenia oczu.

Wymienione dolegliwości w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do powikłań i rozwoju poważnych schorzeń. Niektórych wad wzroku i chorób oczu nie da się wyleczyć, ale ich wczesna diagnoza pozwala na prawidłowe rozpoznanie i zalecenie korekcji bądź zabiegu operacyjnego, który może uratować nasze oczy. W razie zaobserwowania jakichkolwiek objawów pogorszenia widzenia, należy jak najszybciej udać się do specjalisty i poddać badaniu kontrolnemu. Najważniejsze są regularne, coroczne badania profilaktyczne wzroku.

Ale pamiętajmy, że poza badaniami u specjalisty, nie jesteśmy zwolnieni z codziennej profilaktyki oczu. Osoby, które spędzają długie godziny przed komputerem, powinny starać się ograniczać kontakt z ekranami w czasie wolnym i praktykować krótkie, ale częste przerwy od monitora. Należy pamiętać także o okularach ze specjalnymi powłokami antyrefleksyjnymi, a najlepiej z powłokami typu blue, które neutralizują nadmiar niebieskiego światła podrażniający oczy, dają większą głębię czerni, a także sprawiają, że czcionki i małe elementy stają się dla nas bardziej widoczne. Możemy stosować je przy pracy przy komputerze, ale także wychodząc na zewnątrz, ponieważ chronią wzrok również przed szkodliwym promieniowaniem UV. Dostępne na rynku powłoki antyrefleksyjne takie jak: Ideal Max Blue UV czy Crizal Prevencia mogą być stosowane we wszystkich rodzajach soczewek korekcyjnych, nawet w tzw. „zerówkach”.

Na co dzień możemy stosować także inteligentne szkła które poza tym, że chronią oczy przed promieniowaniem niebieskofioletowym, szkodliwym promieniowaniem UV, to jeszcze same dopasują się do zmieniającego natężenia światła (w pomieszczeniach i na zewnątrz) – minimalizując tym samym wysiłek i niepożądane reakcje oczu, jak np. łzawienie. Fotochromowe szkła Transitions Gen 8 czy Transitions XTRActie zmieniają zabarwienie i dostosowują się do warunków światła w ciągu kilkunastu sekund. Możemy używać ich do pracy, ale także jako ochronę przeciwsłoneczną dla wzroku.

Chorobom oczu możemy zapobiegać także dzięki stosowaniu odpowiedniej diety, bogatej w antyoksydanty, witaminę A,C i E a także selen, cynk i miedź. Sięgajmy więc na co dzień po marchewkę, pomidory, pietruszkę czy ryby, a w ramach przekąski – np. po orzechy. Postawmy na zdrowy tryb życia – regularna aktywność fizyczna obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe i poprawia ukrwienie oczu. Warto także rzucić palenie. Oprócz oczywistych, zgubnych dla płuc skutków, palenie papierosów wysusza i podrażnia oczy i zwiększa ryzyko występowania wielu chorób, w tym: jaskry czy zaćmy.